Panel dyskusyjny (Fot. Danuta Stefanko)

Z okazji 30. rocznicy założenia Grupy Wyszehradzkiej oraz zakończenia rocznej prezydencji Polski w sojuszu 23 czerwca 2021 roku na Przykarpackim Uniwersytecie Narodowym im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku, dawnym Stanisławowie, odbyły się panele dyskusyjne, a także z tej okazji otworzono wystawę. Wydarzenie zainicjował Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.

„Format Grupy Wyszehradzkiej przetrwał. To pokazuje, że warto ze sobą współpracować, znajdować wspólne interesy. Głównym celem państw V4 było członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Wejście do tych najważniejszych światowych instytucji wymagało ogromnej determinacji i wewnętrznych zmian w naszych państwach. Myślę, że proces tych zmian jest tym, czym powinniśmy się szczycić, z czego mamy być dumni, gdyż w zasadzie wszystkie nasze kraje są dzisiaj w dobrej sytuacji gospodarczej i nasz wspólny głos dość dużo znaczy na forum unijnym” – powiedziała konsul generalna Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie Eliza Dzwonkiewicz.

Pierwszy panel dyskusyjny, poświęcony działalności, historii współpracy oraz perspektywom rozwoju Grupy Wyszehradzkiej, do której należą Polska, Czechy, Słowacja oraz Węgry, moderował rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego prof. dr hab. Ihor Cependa.

„Dla Ukrainy najważniejsze jest to, że mamy dobry przykład i doświadczenie integracyjnych procesów, do których dochodziło w państwach czwórki wyszehradzkiej w ciągu tych 30 lat. Chodzi o integrację z NATO i Unią Europejską. Dla nas państwa V4 są wiarygodnymi partnerami, ponieważ one jako pierwsze zareagowały na agresję Federacji Rosyjskiej. Ich pozycja, dotycząca tego, że integralność terytorialna Ukraina ma być zachowana, jest bardzo konkretna” – powiedział prof. dr hab. Ihor Cependa.

Uczestnicy wydarzenia (Fot. Danuta Stefanko)

W spotkaniu wzięli udział między innymi konsulowie państw członkowskich Grupy Wyszehradzkiej, ukraińscy beneficjenci projektów, finansowanych przez Fundusz Wyszehradzki, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, władz lokalnych, uczelni oraz mediów.

„To spotkanie czterech konsuli jest dobrym przykładem współpracy regionalnej. To są nasi sąsiedzi, sąsiedzi Ukrainy, więc siłą natury musimy z nimi współpracować. Państwa Grupy Wyszehradzkiej mogą dać przykład, radę, podzielić się doświadczeniem, jak iść w stronę Zachodu, jak szybciej iść drogą reform, które teraz są bardzo potrzebne Ukrainie” – powiedział wykładowca Katedry Stosunków Międzynarodowych Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego dr Petro Hawryłyszyn.

Jednym z kluczowych tematów, poruszanych w ramach rozmów było wsparcie państw Grupy Wyszehradzkiej dla Ukrainy w jej dążeniach euroatlantyckich. Pierwotnie wszystkie państwa V4 łączyło pragnienie dołączenia do Unii Europejskiej oraz struktur NATO. Obecnie zarówno Polska, jak też Czechy, Słowacja oraz Węgry są państwami należącymi do owych sojuszy, stąd też ważne jest dzielenie się doświadczeniem z Ukrainą.

„Czechy jako część Unii Europejskiej ukierunkowują swoją działalność na współpracę z państwami Europy Wschodniej. Pamiętamy, jak Unia Europejska nam pomagała, kiedy ubiegaliśmy się o członkostwo. Teraz o członkostwo w strukturach europejskich ubiega się Ukraina. Będziemy ją wspierać i pomagać w stworzeniu warunków, aby nasi ukraińscy przyjaciele przy pomocy programu wyszehradzkiego jak najszybciej zrealizowali swoją europejską perspektywę” – powiedział konsul generalny Republiki Czeskiej we Lwowie Paweł Peszek.

Prezentacja projektów transgranicznych (Fot. Danuta Stefanko)

Druga część spotkania została poświęcona prezentacji projektów transgranicznych realizowanych ze środków Funduszu Wyszehradzkiego oraz Unii Europejskiej. W tym też przedstawiono projekty programu „Polska-Białoruś-Ukraina”.

„Jest to program, który częściowo dotyczy Grupy Wyszehradzkiej, chociażby dlatego, że Polska jako członek Unii Europejskiej jest koniecznym partnerem naszego programu. Sens tej inicjatywy polega na tym, żeby pokazać to, co jest wspólne, żeby te granice, które między nami stanęły, nie tworzyły dla nas bariery, a odwrotnie były sposobem na nawiązanie kontaktów, na pokonanie barier, na przynoszenie dobra po obydwie strony granicy” – powiedział starszy ekspert przedstawicielstwa programu współpracy transgranicznej „Polska-Białoruś-Ukraina” we Lwowie Wasyl Chimiak.

W ramach wydarzenia otworzono również wystawę pt. „30 lat współpracy wyszehradzkiej w latach 1991-2021”, opracowaną przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

„Wystawa pokazuje historię współpracy państw, które tworzą Grupę Wyszehradzką od 1991 roku, a w zasadzie nawet przed 1990, czyli od momentu, kiedy w Polsce, na Węgrzech i w ówczesnej jeszcze Czechosłowacji, rozpoczęły się przemiany i reformy polityczne” – powiedział kierownik Referatu ds. Polityczno-Ekonomicznych Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie, konsul Tomasz Kowal.

Grupa Wyszehradzka jest platformą współpracy czterech państw Europy Środkowej – Czech, Polski, Słowacji oraz Węgier, które łączy nie tylko sąsiedztwo i podobne uwarunkowania geopolityczne, ale przede wszystkim wspólna historia, tradycja, kultura oraz wartości. Sojusz powstał 15 lutego 1991 roku. Obecnie V4 stanowi forum wymiany doświadczeń oraz wypracowywania wspólnych stanowisk w sprawach istotnych dla przyszłości regionu i Unii Europejskiej. Priorytetowymi obszarami współpracy są rozbudowa infrastruktury transportowej oraz umacnianie bezpieczeństwa energetycznego w regionie.

Tekst: Danuta Stefanko

Program radia CKPiDE:

Zdjęcia: Danuta Stefanko