Fot. Danuta Stefanko

Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, dawnym Stanisławowie, od lat popularyzuje polską literaturę, między innymi poprzez udział w akcji Narodowego Czytania. Również w roku bieżącym, łącząc się z Polakami na całym świecie, przedstawiciele miejscowej społeczności polskiej oraz ukraińscy miłośnicy literatury polskiej, spotkali się 6 września, żeby odkryć przed sobą piękno utworów renesansowego mistrza słowa Jana Kochanowskiego.

„Jego twórczość jest bardzo aktualna. W pieśniach, które powstawały ponad ćwierć wieku, widać filozofię życiową Jana Kochanowskiego, połączenie epikureizmu i stoicyzmu. Gdyby ktoś zapytał, jakie podejście jest kluczem do wewnętrznego spokoju i harmonii, no to właśnie to – z jednej strony żyć chwilą i cieszyć się ze wszystkiego, z czego możemy, a z drugiej strony pamiętać o tym, żeby do wszystkiego podchodzić z umiarem” – mówiła prowadząca spotkania Irena Werbiana.

Mimo iż pisał trudnym językiem, używając wyrazów staropolskich, wspólne omawianie pieśni, fraszek i trenów pozwoliło na nowo odkryć te teksty oraz ich głębokie ponadczasowe przesłanie. Poezje Jana Kochanowskiego poruszają różnorodne tematy – od poważnych i doniosłych po żartobliwe. Opisuje życie dworskie, pojawiają się też wątki patriotyczne, refleksje moralne, nawiązania antyczne i biblijne. W wierszach można odnaleźć zachwyt życiem, a zarazem zadumę nad przemijaniem i ludzkim losem.

Fot. Danuta Stefanko

„Biorę udział w Narodowym Czytaniu od 2017 roku. Bardzo mi się podoba, bo to daje możliwość poznać piękną polską literaturę. Twórczość Jana Kochanowskiego stała się dla mnie odkryciem, ponieważ jego piękne pieśni wyświetlają różne tematy życiowe, które były aktualne zarówno w XVI wieku, jak i pozostają w XXI. Pisał o nadziei, o tym, że przyjdą lepsze czasy i spełnią się nasze marzenia” – powiedział uczestnik wydarzenia Jarosław Monastyrski.

Po odczytaniu listu pary prezydenckiej odbyła się prezentacja najciekawszych kart życiorysu Jana Kochanowskiego oraz wspólne czytanie jego utworów z omawianiem kontekstu ich powstania, a także wartości w nich zawartych. Poszczególne utwory były czytane w języku ukraińskim. Ponadto przy pomocy narzędzi AI uczestnicy próbowali napisać własne fraszki w stylu Jana Kochanowskiego. Jak co roku, ważnym elementem spotkania była integracja międzypokoleniowa.

Jan Kochanowski zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich poetów i twórców europejskich epoki renesansu. Studiował w Akademii Krakowskiej i na uniwersytecie w Padwie. W młodości podróżował po Europie. W 1559 roku powrócił do kraju i przyjął służbę dworzanina na dworach magnackich oraz na dworze królewskim. Zdobyte w owym okresie doświadczenie zaowocowało refleksyjnymi utworami. Kilkanaście lat później osiadł na stałe w dziedzicznym majątku w Czarnolesie, poświęcając się pracy pisarskiej.

Tekst: Danuta Stefanko

Program Radia CKPiDE:

Zdjęcia: Danuta Stefanko