Fot. Danuta Stefanko
W Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku odbyło się podsumowanie trzeciego Ogólnoukraińskiego Akademickiego Konkursu Tłumaczeniowego Noc Tłumaczy 2024. W tym roku do udziału zgłosiło się 30 młodych tłumaczy, reprezentujących 13 uczelni z całej Ukrainy, między innymi, z Kijowa, Charkowa, Odessy, Chmielnickiego, Łucka, Lwowa i Mikołajowa.
„Są to bardzo utalentowani młodzi ludzie, którym trzeba nad sobą pracować. Widać, że mają pewną śmiałość do interpretacji. To bardzo ważna rzecz. Kiedy autor przetłacza tłumacza, nie daje mu skrzydeł, to wtedy przekład wychodzi suchy i nieciekawy, twardy, jak kamień. Uczestnicy Konkursu pokazali otwartość na świat, szeroką wiedzę i śmiałość w interpretacji. Przenieśli kulturę na kulturę, a nie słowo na słowo” – mówił Andrij Pawłyszyn, przewodniczący komisji konkursowej.
Konkurs zainicjowała lektorka języka polskiego z delegatury Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej na Przykarpackim Uniwersytecie Narodowym im. Wasyla Stefanyka Samanta Busiło. Tegoroczna edycja inicjatywy jest poświęcona postaci Lwowiaka Zbigniewa Herberta, którego setną rocznicę urodzin obchodzimy w tym roku. Był poetą i eseistą, autorem utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarzem o wielkim dorobku oraz wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym.
Fot. Danuta Stefanko
„Zbigniew Herbert urodził się we Lwowie, ale wojna go stamtąd wygnała. To sprawia, że ten wielki poeta, być może daleki, stał się bliski wielu studentom. Jego twórczość jest bardzo uniwersalna, inspiruje i stawia wymagania. Przeżył wojnę, okrutną okupację sowiecką i niemiecką. Gdy wojna wybuchła, był młodym chłopakiem. Doświadczył życiowych upokorzeń i trudności, a w tym wszystkim potrafił zachować godność i wierność wartościom. Myślę, że jego biografia może być inspiracją dla wielu studentów” – powiedziała Samanta Busiło.
W ramach spotkania podsumowującego odbył się panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli Komisji Konkursowej – Natalii Tkaczyk, Andrija Pawłyszyna oraz Walerego Butewicza, poświęcony przekładom twórczości Zbigniewa Herberta. Dla studentów Polonistyki oraz uczestników Konkursu była to okazja lepiej poznać specyfikę pracy tłumacza, przeanalizować prace konkursowe oraz wzbogacić swoje doświadczenie poprzez spotkanie z mistrzami sztuki tłumaczenia.
„Często studenci boją się tłumaczyć. Ten Konkurs jest wielką możliwością, żeby spróbować. Jurorzy dają cenne rady, jak lepiej tłumaczyć. Było mi bardzo trudno pracować z utworami Zbigniewa Herberta z tego powodu, że pisał o wojnie, o tym, jak ją przeżywał. Te tłumaczenia oderwałam od swego serca. Trzeba było tak dobrać i połączyć słowa, żeby ten, kto czyta, zrozumiał i przeżył te chwile, te momenty, które przeżywał autor” – mówiła studentka Julia Lewandiwska, która po raz trzeci wzięła udział w Konkursie.
Fot. Danuta Stefanko
W spotkaniu uczestniczyli studenci, naukowcy, wykładowcy, tłumacze i filolodzy, a także polscy dyplomaci. Inicjatywa pozwala otwierać przed młodymi Ukraińcami polską kulturę oraz jej ważny element, jakim jest literatura. To wzmacnia otwartość w relacjach polsko-ukraińskich, wskazuje na wspólne wartości, którymi kierują się nasze narody, a także zachęca do integracji międzykulturowej.
„Chcemy, żeby twórczość polskich pisarzy i poetów była poznawana i rozumiana. Nie można dokonać przekładu twórczości, nie zanurzając się w życiorys, warunki, w których żył pisarz, tworzył poeta. To wszystko powoduje, że w taki sposób konkursowy, z jednej strony zanurzamy się w piękno poezji czy prozy danego autora, a z drugiej strony młodzi Ukraińcy lepiej poznają nasz kod kulturowy, lepiej rozumieją naszą wrażliwość, sięgają do tego, co dla nas jest ważne” – powiedziała Eliza Dzwonkiewicz, konsul generalna Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.
Trzeci Ogólnoukraiński Akademicki Konkurs Tłumaczeniowy Noc Tłumaczy 2024 został zorganizowany przez Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku oraz Katedrę Języków Słowiańskich Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka pod patronatem Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.
Tekst: Danuta Stefanko
Program Radia CKPiDE:
Zdjęcia: Danuta Stefanko
