Portret Lucjana Rydla autorstwa jego przyjaciela Stanisława Wyspiańskiego (Fot. i.pl)

Poeta, pisarz, tłumacz i krytyk literacki Lucjan Rydel tworzył swoje dzieła w epoce Młodej Polski. Charakteryzowały ją nastroje pesymistyczne oraz atmosfera kryzysu końca wieku. Postać pisarza została uwieczniona w dramacie Stanisława Wyspiańskiego „Wesele”. Lucjan Rydel zmarł 8 kwietnia 1918 roku, a więc w roku bieżącym mija 105. rocznica z dnia jego śmierci. Poznajcie tego polskiego twórcę.

Dzieciństwo i wykształcenie Lucjana Rydla

Lucjan Antoni Feliks Rydel urodził się 17 maja 1870 roku w Krakowie, toteż później mówił o sobie, że przyszedł na świat „między wieżą Mariacką a Bramą Floriańską”. Pochodził z rodziny o postawach patriotycznych, należącej do elit kulturalnych i społecznych Galicji. Jego ojciec był wybitnym okulistą, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Właśnie w domu zrodziła się i utrwaliła się w Lucjanie Rydlu wrażliwość na sprawy polskie oraz zainteresowanie dziejami własnego narodu.

Rodzina Rydlów (Fot. domena publiczna)

Pod wpływem ojca studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał doktorat. Chętnie uczęszczał również na wykłady z historii sztuki i literatury. Później studiował historię i historię sztuki w Berlinie, a dzięki stypendium Akademii Umiejętności również w Paryżu na kilku uczelniach. Tam pracował w Bibliotece Polskiej. Był miłośnikiem kultury antycznej. W roku 1915 powrócił do Krakowa, gdzie na Akademii Sztuk Pięknych przez wiele lat dawał cieszące się popularnością wykłady z historii sztuki greckiej. Obejmował również stanowisko dyrektora Teatru im. Juliusza Słowackiego.

Twórczość literacka Lucjana Rydla

Pod koniec XIX wieku Kraków stał się kulturalną stolicą polskości. Jeszcze w czasie studiów Lucjan Rydel udzielał się literacko i publicystycznie w takich czasopismach jak: „Ateneum”, „Przegląd Powszechny” czy „Biblioteka Warszawska”. Spod jego pióra wychodziły między innymi: widowisko jasełkowe, baśń, opowiadania, poematy bajeczne i balladowe oraz tragedia historyczna.

Pan Twardowski i diabeł (Fot. domena publiczna)

W jego twórczości nie braknie elementów kultury antycznej. Mianowicie w cyklu sonetów „Mitologie greckie” oraz opowieściach z czasów starożytnej Grecji „Ferenike i Pejsidoros”. Pisał również poematy bajeczne: „Bajka o Kasi i królewiczu”, „Pan Twardowski” oraz szkice historyczne. Cieszył się uznaniem jako twórca sceniczny i autor baśni scenicznej „Zaczarowane koło”, widowiska jasełkowego „Betlejem Polskie” oraz trylogii historycznej „Zygmunt August”.

Oprócz tego dał się poznać jako znakomity tłumacz. Przetłumaczył fragmenty „Iliady” Homera, wiersze Horacego, Anakreonta i Pindara oraz „Sawantki” Moliera. Lucjan Rydel zmarł 8 kwietnia 1918 roku na zapalenie płuc. Na jego pogrzeb przybyły tysiące osób. Poetę opłakiwali krakowscy intelektualiści i bronowiccy chłopi, wśród których zamieszkał po ślubie.

Lucjan Rydel z rodziną, ok. 1910 r. (Fot. domena publiczna)

Pan Młody z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego

Postać Lucjana Rydla została uwieczniona na kartach „Wesela”. To właśnie jego wesele z Jadwigą Mikołajczykówną, córką chłopa z podkrakowskich Bronowic, które było głośnym wydarzeniem towarzysko-artystycznym, stało się niejako scenariuszem słynnego dramatu. Ten mezalians był przykładem chłopomanii okresu Młodej Polski. Panowało wówczas przekonanie, że zepsuta miastem inteligencja musi połączyć się z chłopami. Lucjan Rydel określał swoje małżeństwo jako nieustająco szczęśliwe. Stał się również animatorem życia kulturalnego wsi, zakładał czytelnie dla ludu, prowadził wykłady i organizował przedstawienia.

Opr. na podst. wolnelektury.pl, lubimyczytac.pl, polskieradio.pl, poezja.org