Getto we Lwowie, wiosna 1942 r. (Fot. Wikipedia/domena publiczna)

16 czerwca 1943 roku Niemcy zakończyli ostatnią akcję wysiedleńczą w getcie lwowskim. Zamordowali lub wywieźli do obozów pracy ponad 20 tys. Żydów. W czasie trwania akcji doszło do zbrojnego wystąpienia żydowskiego ruchu oporu.

Było to jedno z największych gett na terenach okupowanych przez nazistowskie Niemcy. Jesienią 1941 roku gubernator Karl Lasch wydał decyzję o jego utworzeniu. Ludność żydowska miała się tam przenieść do grudnia. W sierpniu 1942 roku getto zostało zamknięte.

Na obszarze, na którym wcześniej mieszkało 20-30 tysięcy ludzi, stłoczono 135 tysięcy Żydów. Jedna z większych akcji deportacyjnych w lwowskim getcie odbyła się w marcu 1942 roku. Przez ponad dwa tygodnie grupy złożone z pracowników Judenratu, policjantów żydowskich i żołnierzy niemieckich wchodziły do mieszkań, wyszukiwano osoby starsze, chore.

W dziesięciu transportach do obozu zagłady w Bełżcu Niemcy przewieźli blisko 15 tys. osób. Wszystkich zabito w komorach gazowych. Kolejna akcja została przeprowadzona 24 czerwca 1942 roku – na ulicach getta zastrzelonych zostało od 5 do 8 tys. Żydów. Część z nich przetransportowano do Bełżca.

W czerwcu 1943 roku getto ostatecznie zlikwidowano. 1 czerwca do dzielnicy żydowskiej weszły jednostki niemieckie z miotaczami ognia. Niemcy spotkali się ze zbrojnym oporem.

Więźniowie w Obozie Janowskim we Lwowe (Fot. Wikimedia Commons)

„Niemcy utworzyli ponad 500 gett na terenach okupowanej Polski. Pierwsze masakry Żydów były w gettach na wschodzie. Pierwsze bunty polskich obywateli żydowskiego pochodzenia przeciwko ludobójcom miały miejsce na terenie północno-wschodniej Polski. Każda z grup konspiracyjnych działała niezależnie. Bunty miały podobny scenariusz – wybuchały tuż przed akcjami likwidacyjnymi” – mówił prof. Grzegorz Berendt w rozmowie z Portalem PolskieRadio.pl w 2018 roku.

W sumie we Lwowie Niemcy zabili blisko 40 tys. osób. Około 65 tys. zginęło w komorach gazowych obozu zagłady w Bełżcu. Pozostali – 15 tys. osób – zmarli z głodu, chorób lub trafili do obozów pracy przymusowej. Jedynie nielicznym udało się uciec i doczekać wyzwolenia.

Lwów – znajdujący się od 22 września 1939 r. w rękach sowieckich – został zdobyty przez Niemców 30 czerwca 1941 roku. W chwili zajmowania miasta przez wojska niemieckie przebywało w nim ponad 160 tys. Żydów.

Jeszcze w 1941 roku powstały na terenie dystryktu ośrodki pracy przymusowej dla ludności żydowskiej: obóz Janowski we Lwowie oraz obozy w Winnikach, Ostrowcu, Kurowicach, Lackach, Drohobyczu, Jaktorowie, Borysławiu i Pluchowie.

Źródło: polskieradio24.pl