Spotkanie z Bronisławą Jaworską z Obertyna (Fot. Danuta Stefanko)
Młodzież skupiona wokół Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku zainicjowała i przeprowadziła szereg spotkań pt. „Biografie Ziemi Stanisławowskiej”. Inicjatywa zakłada zachowanie od zapomnienia historii Polaków mieszkających na tych terenach poprzez nagranie i spisanie wywiadów biograficznych.
Wciągu 2020 roku udało się zrealizować ponad 20 takich rozmów. Młodzież odwiedziła Kołomyję, Kosów, Obertyn, Tłumacz, Kałusz, Dolinę i Bolechów. Spotkania ze starszymi osobami miały miejsce również w Iwano-Frankiwsku, dawnym Stanisławowie.
„Ideą i założeniem tych spotkań jest pokazanie historii tych ziem przez pryzmat historii rodzinnych poszczególnych osób. Łatwiej jest zrozumieć historię na konkretnych przykładach, w rozmowach z jej świadkami. Bardzo się cieszę, że udało nam się tą inicjatywę zrealizować. Starsi Polacy tu mieszkający są bezgraniczną głębią wiedzy i doświadczeń, którymi chętnie się dzielą z młodzieżą. Dzięki temu stajemy się lepsi, zaczynamy inaczej postrzegać niektóre rzeczy, rozumieć jaką cenę płacili nasi przodkowie za to, co dla nas jest rzeczą oczywistą. Chodzi tutaj nie tylko o chleb czy artykuły spożywcze, ale też o wolność, niepodległość i szacunek do godności człowieka” – powiedziała Danuta Stefanko, koordynatorka Biografii Ziemi Stanisławowskiej.
Spotkanie z Janiną Mendelą z Kałusza (Fot. Danuta Stefanko)
Wcześniej zostały przeprowadzone 2-dniowe warsztaty dziennikarskie, które poprowadził Eugeniusz Sało z Kuriera Galicyjskiego. Pomogło to młodzieży w skuteczniejszym przeprowadzeniu wywiadów oraz w opracowaniu materiałów dźwiękowych i zdjęciowych, gdyż ci młodzi ludzie nie są zawodowymi dziennikarzami.
Również, aby wzbogacić swoją wiedzę, młodzież wysłuchała wykładu historycznego, który poprowadził miłośnik Kresów i Ziemi Stanisławowskiej dr Jarosław Krasnodębski z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.
„To inicjatywa, który łączy osób starszych z młodzieżą. Ludzie, u których braliśmy wywiady, są prawdziwymi świadkami historii, więc rozmowy z nimi stały się dla mnie badaniem historii ojczystego regionu, badaniem przeszłości. Nie zbieraliśmy faktów historycznych, tylko emocje, uczucia i wizję historii nie z perspektywy podręczników, a zwykłych ludzi. Starsi ludzie czekali naszego przyjazdu, bardzo uprzejmie nas przyjmowali i było im mile, że interesujemy się ich losem” – powiedziała Taisa Strużańska.
Jednym z założeń spotkań była wymiana doświadczeń między różnymi pokoleniami Polaków tu mieszkających. Rozmawiając z osobami starszymi, młodzi ludzie często dowiadywali się o rzeczach i historiach mało znanych. Każda z tych rozmów zostawiła ślad w sercach młodzieży, gdyż na przykładzie osób starszych mieli okazję poznać prawdziwą cenę historii i patriotyzmu.
Spotkanie ze Stanisławem Baraniukiem z Kołomyi (Fot. Danuta Stefanko)
„Niektóre osoby opowiedziały bardzo ciężkie historie, które miały miejsce podczas II wojny światowej. Rozmawialiśmy na przykład z panem Władysławem Karpińskim, który wspomniał, jak przy dawnej ulicy Lipowej zabili Żydówkę. Nie układa mi się w głowie, że tak mogło być, że człowiek zabierał życie innego człowieka. Ciężko to dziś przedstawić a co było wtedy... Każdy dzień zastanawiałeś się, czy twoja rodzina będzie żywa, czy twojego kolegę lub twoją siostrę, czy dziecko nie zabiorą podczas łapanki, czy nie zastrzelą ciebie, czy po prostu nie umrzesz od głodu. Nie wyobrażam sobie, jak to było ciężko” – powiedziała Jaryna Wasyłyk.
W następnym roku młodzież planuje opracowanie publikacji na podstawie tych rozmów, która będzie zawierać nie tylko wypowiedzi starszych osób oraz historie ich życia, ale też unikatowe materiały zdjęciowe. Również fragmenty rozmów będą umieszczane w formie podcastów w radiu CKPiDE. Już dziś, pod tym tekstem, możecie odsłuchać pierwszy z nich.
Projekt „Biografie Ziemi Stanisławowskiej” został wspófinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach wsparcia Polonii i Polaków za granicą za pośrednictwem Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie.
Tekst: Karolina Szostak
Programy radia CKPiDE:
Zdjęcia: Danuta Stefanko, Karolina Szostak
