W Stanisławowie po raz drugi odbyła się konferencja naukowa poświęcona temu miastu. Tegoroczna edycja upłynęła pod hasłem „Stanisławów i ziemia stanisławowska podczas przemian społecznych XIX i w pierwszej połowie XX wieku”. Na sympozjum przyjechali specjaliści z Polski i Ukrainy.
W kalendarzu wydarzeń naukowych Stanisławowa i ośrodków zajmujących się Stanisławowem istnieje nowa konferencja. Zaistniała dopiero od roku, ale wzbudza już w środowisku naukowym duże zainteresowanie. Pierwsze spotkanie naukowców odbyło się przed rokiem w małej sali w ratuszu miejskim. Druga konferencja odbywała się równolegle w dwóch salach – Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego i Uniwersytetu Przykarpackiego.
Konferencję otworzył rektor Uniwersytetu Przykarpackiego Ihor Cependa, który zwrócił uwagę na to, że różne środowiska od dawna prowadzą badania na ziemią stanisławowską, zarówno z Ukrainy, jak i z Polski i diaspory. Zdaniem rektora powinniśmy, nie zapominając o tragicznych kartach naszej wspólnej historii, badać to co łączy nasze narody.
- Dziś, gdy wracamy do trudnych chwil i miejsc pamięci historii polsko-ukraińskiej – powiedział Ihor Cependa - powtarzam zawsze, że Ukraińcy i Polacy powinni chodzić na ukraińskie i polskie mogiły razem, nie oddzielnie. Groby powinny łączyć, a nie dzielić. Czasem widzimy, że ktoś usiłuje grać na naszych emocjach, a jestem przekonany, że są to ci, którzy od wieków boją się, żeby Polacy i Ukraińcy nie byli razem, ponieważ jest to prawie milion kilometrów kwadratowych i niemal 90 milinów ludności.
- Spotykamy się tu – powiedziała Maria Osidacz, dyrektor CKPiDE - by rozmawiać o historii miasta, którego już nie ma, a które również dziś zachwyca młodych naukowców, pracujących nad poznawaniem przeszłości Stanisławowa.
Adam Ostanek z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie przypomniał, że dwa lata temu zastanawiali się z Marią Osidacz przy kawie co zrobić, by wydobyć Stanisławów z cienia Lwowa. Wówczas zrodziła się myśl, żeby zorganizować konferencję. Adam Ostanek porównał to do wydarzenia z historii miasta – pragnęli wydobyć Stanisławów z mroków niepamięci podobnie jak mieszkańcy miasta wspólnie odbudowali ratusz. Dr Mariusz Kardas z Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni przypomniał, że przed wojną z jego miasta do Stanisławowa jeździł pociąg, więc ma nadzieję, że niebawem to połączenie zostanie reaktywowane i że również samolotem można będzie pokonać tę odległość.
Pierwszy referat pod tytułem „Znani mieszkańcy ulicy Kamińskiego przed 1939 rokiem” wygłosił profesor Politechniki Opolskiej Jerzy Hickiewicz, który był gościem honorowym konferencji. Profesor Hickiewicz oprowadził zebranych spacerem po ulicy Kamińskiego (dziś Iwana Franki), zapoznając ich z ważnymi obiektami i znaczącymi postaciami miasta. Powiedział m.in.:
- Kiedyś było tak, że na ziemie ukraińskie przyjeżdżali Polacy, osiedlali się, mieszkali, a ukraińscy panowie polonizowali się. Teraz jest odwrotnie, wszędzie słyszy się język ukraiński. Ciekawe, czy historia się odwróci?
Perspektywy badań nad Stanisławowem zdają się być ogromne, co podkreślali naukowcy występujący na konferencji. Dr Adam Ostanek zauważył w trakcie swoich badań, że teczki, które przeglądał, są otwierane bardzo rzadko. Na badaczy czeka w archiwach Stanisławowa jeszcze wiele tajemnic.
Dr Petro Hawryłyszyn zauważył, że w tym roku konferencja zgromadziła 70 uczestników, a więc o wiele więcej osób zainteresowanych tematem Stanisławowa. Bardzo pomocne okazało się wsparcie Uniwersytetu im. W. Stefanyka w Iwano-Frankiwsku. Wygłoszono referaty z zakresu historii militarnej i społecznej, historii sztuki, w tym sakralnej, historii teatru i muzyki.
W czasie konferencji odbyło się sześć sekcji. Moderatorami byli dr Adam Ostanek, prof. Maciej Franz z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, dr Andrij Korolko z Uniwersytetu Przykarpackiego, Jarosław Krasnodębski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, dr Mariusz Kardas, prof. Myron Czerepanyn. Konferencja odbywała się w dniach 12-13 września na Uniwersytecie Przykarpackim i w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego. Organizatorami byli Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, Uniwersytet Przykarpacki im. Wasyla Stefanyka, Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie i Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni.
Tekst: Wojciech Jankowski/ Kurier Galicyjski
Zdjęcia: Salomea Pletenicka, Wojciech Jankowski
