Przygotowanie młodych ludzi stojących na progu dojrzałości intelektualnej do aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym wiąże się z kształtowaniem ich świadomości społecznej i obywatelskiej. Tematyka dotycząca praw człowieka jest trudna, szczególnie dla ludzi młodych. Aby więc wesprzeć proces edukacji w zakresie rozumienia praw człowieka i zachęcić do ich przestrzegania oraz aktywnego działania na ich rzecz, w dniach 28 czerwca - 2 lipca 2017 roku w Oświęcimiu zrealizowano pierwszą część projektu dla uczestników z Polski i Ukrainy: „Prawa człowieka wczoraj. Prawa człowieka dziś. Razem w Europie: świadomi przeszłości – odpowiedzialni za przyszłość”.

W projekcie wzięli udział wolontariusze Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie) oraz młodzież z Polski zaproszona do projektu przez Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu.

Podczas zajęć warsztatowych uczestnicy projektu analizowali kwestie praw człowieka w kontekście współczesnym i historycznym, opierając się na założeniach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w szczególności na artykułach z rozdziału pierwszego – prawa i wolności.

W ramach realizacji programu młodzież zwiedziła teren byłego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz I oraz obozu zagłady Auschwitz II-Birkenau, a także wystawy narodowe: Szoa (w bloku 27) i Zagłada europejskich Romów (w bloku 13). Grupa seminaryjna wysłuchała również prelekcji na temat legalnej i nielegalnej działalności artystycznej więźniów KL Auschwitz i obejrzała zbiory sztuki obozowej, a także zwiedziła czasową wystawę fotografii byłych więźniów obozów koncentracyjnych i zagłady zatytułowaną „Przeżyłem KZ”.

Uczestnicy projektu mieli także okazję pospacerować po centrum Oświęcimia. Odwiedzili Muzeum Żydowskie i Synagogę, zwiedzili Muzeum na Zamku, poznali najważniejsze zabytki i historię miasta.

Największym przeżyciem było jednak spotkanie z byłą więźniarką obozu zagłady Auschwitz II-Birkenau i Ravensbrück panią Anną Szałaśną, która pochodzi ze Stanisławowa (obecnie Iwano-Frankiwsk). Obecność pani Szałaśnej była okazją do rozmowy i zadawania pytań na temat wojennych i obozowych przeżyć młodej dziewczyny, a także do wspomnień o przedwojennym Stanisławowie.

- Podczas tego wyjazdu towarzyszyły mi różne emocje. Zrozumiałam, że moje obecne problemy w szkole i rodzinie są niczym w porównaniu z tym, co przeżyli więźniowie Auschwitz. Życie jest skarbem, którego nikt nie ma prawa nam odebrać. Projekt na temat praw człowieka pozwolił mi zrozumieć, że wszyscy jesteśmy równi i nie ma lepszych ani gorszych. – powiedziała Julia Pleszczyńska, uczestniczka projektu. - Uważam, że każdy człowiek powinien zwiedzić Muzeum Auschwitz, aby zrozumieć, że chociaż życie jest trudne, nie warto tracić nadziei.

Wyjazd do Krakowa w dniu 1 lipca był wyczekiwaną przez młodzież atrakcją programu. Pierwszą część pobytu w dawnej stolicy Polski wypełnił bogaty program merytoryczny. Młodzież zwiedziła dawną żydowską dzielnicę Kazimierz, zamek królewski Wawel, wysłuchała legendy o Smoku Wawelskim i historii powstania ołtarza Wita Stwosza w Kościele Mariackim. Na Rynku wszyscy wsłuchali się w znaną melodię hejnału mariackiego i pomachali trębaczowi. W czasie wolnym młodzież aktywnie przemierzała uliczki Starego Miasta oraz… galerii handlowej ;)

Na zakończenie tego dnia cała grupa zgromadziła się przy wspólnym ognisku na terenie MDSM, gdzie śpiewając piosenki i piekąc kiełbaski wspominano najważniejsze momenty wspólnego pobytu.

Niespodzianką przygotowaną na ostatni dzień seminarium był wyjazd na „Molo” w Osieku. Radości z pobytu w tym atrakcyjnym miejscu nie zepsuła nawet niesprzyjająca opalaniu deszczowa pogoda. Wszyscy cieszyli się ostatnimi wspólnymi chwilami i zacieśniali nowe znajomości.

Uczestnicy projektu rozjechali się do swoich domów z bagażem pełnym nowej wiedzy i doświadczeń oraz z oczekiwaniem na kolejny etap projektu, który odbędzie się już w sierpniu w Iwano-Frankiwsku na Ukrainie.

Seminarium „Prawa człowieka wczoraj. Prawa człowieka dziś. Razem w Europie: świadomi przeszłości – odpowiedzialni za przyszłość. Polsko-ukraińska wymiana młodzieży” to pierwszy wspólny projekt zrealizowany przez Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku oraz Fundację na Rzecz Międzynarodowego Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu. Projekt odbywa się dzięki wsparciu finansowemu Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie i Fundacji Pamięci Ofiar Obozu Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. 

Tekst: Danuta Stefanko

Zdjęcia: MDSM