Młodzieży polska, patrz na ten krzyż!
Legiony polskie dźwigały go wzwyż,
Przechodząc góry, lasy i wały,
Dla Ciebie Polsko i dla twej chwały!

Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (CKPiDE) zaprasza na wykład dr Jana Skłodowskiego pt. „Rzeczpospolita Rafajłowska i Legiony Polskie w Karpatach Wschodnich” połączony z prezentacją albumu „Rzeczpospolita Rafajłowska na szlaku II Brygady Legionów Polskich w Karpatach”.

Wydarzenie odbędzie się w ramach cyklu „Spotkania z Historią” w dniu 30 marca 2017 roku o godz. 18.00 w CKPiDE przy ulicy Strzelców Siczowych 56.

Wykład będzie prowadzony w języku polskim. Wstęp wolny.

Historyczna wzmianka

W roku 1914 rozpoczęła się 1 wojna światowa, zwana wtedy Wielką Wojną. Wybuch jej niósł, paradoksalnie, przy ofiarach i zniszczeniach na niespotykaną dotychczas skalę, także nadzieję na odrodzenie Polski. Starły się bowiem ze sobą zaborcze mocarstwa – Austria, Prusy i Rosja, które po czterech latach zmagań stały się, jak się okazało, wszystkie trzy przegranymi.

Pierwsi legionowi żołnierze znaleźli się w Rafajłowej 11 października 1914 r., by w dniu następnym stoczyć zwycięską potyczkę ze stacjonującym we wsi rosyjskim oddziałem. Tam to w dniu kolejnym stanął w sile dwóch kompanii kpt. Józef Haller (dowódca 3 pułku), a niebawem i inne podległe mu oddziały, zaś po bitwie pod Mołotkowem (29 października) znalazły się tam kolejne bataliony Legionu Polskiego (jak wtedy często określano Legiony Polskie). Po odejściu części oddziałów z Rafajłowej w listopadzie 1914 r. na Huculszczyznę pozostało w niej niespełna 2000 legionistów, tworzących tzw. grupę rafajłowską (zwaną też grupą Hallera). Jej dowództwo kwaterowało w budynku miejscowego Zarządu Leśnego, tzw. „Zarządcówce”, znanej później jako „Hallerówka”. Mimo dużej ruchliwości oddziałów legionowych w terenie i uczestniczenia w licznych starciach z podchodzącymi ku Karpatom rosyjskim oddziałami, legioniści nie oddali wrogowi pola; okazali się także zwycięzcami w najbardziej znaczącej bitwie z tego okresu, stoczonej o Rafajłową z silnymi oddziałami rosyjskimi w nocy z 23 na 24 stycznia 1915 r.

Jan Skłodowski – dr n. hum. Uniwersytetu Warszawskiego, fotografik, publicysta, podróżnik, badacz Kresów. Członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Związku Polskich Artystów Fotografików, Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, prezes Stowarzyszenia „Res Carpathica”. Współpracuje z Instytutem Historii i Instytutem Sztuki PAN, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Niepodległości oraz Domem Spotkań z Historią w Warszawie. Odbył ponad 60 podróży badawczo-inwentaryzacyjnych na tereny Litwy, Łotwy, Słowacji i Ukrainy. Uczestnik i autor referatów na międzynarodowe kongresy „Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej” (2009, 2012, 2015) oraz „Dialogi Dwóch Kultur w Krzemieńcu, Ukraina” (2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016).

Jest autorem ponad stu artykułów oraz licznych wystaw fotograficznych w Polsce i za granicą poświęconych ziemiom oraz dziedzictwu kulturowemu terenów wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. W 2009 otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Książki i albumy: Zakopane i Tatry na starych pocztówkach (1992); Tatry i Podhale w drzeworycie (1993); Huculszczyzna w grafice polskiej (2005); Krzemieniec – Ateny Wołyńskie (2006); Rzeczpospolita Rafajłowska. Na szlaku II Brygady Legionów Polskich w Karpatach (2009); Huculszczyzna (współautor z K. Hejke i J. Wnukiem, 2010); Cmentarze na Żmudzi. Polskie ślady przeszłości Obojga Narodów (2013).